Case studie Oogfonds : Myopie-ontwikkeling en Beeldschermgebruik bij kinderen
Aanleiding
Myopie, ook wel bijziendheid genoemd, is een oogaandoening waarbij de aslengte van het oog verlengd. Hierdoor kan iemand niet scherp kan zien. Vroege ontwikkeling van myopie vergroot de kans op hoge myopie tijdens de volwassen leeftijd. Hoge myopie vergroot vervolgens de kans op complicaties die kunnen leiden tot ernstige visuele beperkingen of zelfs blindheid.
Het aantal kinderen met myopie is de laatste jaren aanzienlijk gestegen. Deze stijging wordt veroorzaakt door een verandering in leefstijlfactoren die de ontwikkeling van myopie kunnen bevorderen. Een belangrijke factor is het dichtbij kijken op beeldschermen.
Uit onderzoek is namelijk gebleken dat het veelal dichtbij kijken op beeldschermen invloed kan hebben op de lengtegroei van het kinderoog, waardoor myopie kan ontstaan. Het verminderen van beeldschermgebruik en het meer tijd buiten doorbrengen kunnen de ontwikkeling van myopie bij kinderen tegengaan en/of vertragen. Het opzetten van een interventie gericht op het (veiliger) gebruik van beeldschermen bij kinderen lijkt daarmee waardevol en kansrijk om de hedendaagse myopie trend tegen te gaan. Hierbij is het belangrijk te noemen dat het vaak de ouders zijn die de beeldschermen voor hun kinderen beschikbaar maken en het dus ook aan de ouders is om het beeldschermgebruik van hun kinderen eventueel te veranderen.
Om een passende interventie te kunnen ontwikkelen is het belangrijk te weten waarom ouders zich op een bepaalde manier gedragen en welke factoren hierbij een rol spelen. Echter was er, voor zover bekend, geen compleet overzicht beschikbaar van het huidige beeldschermgebruik van de kinderen, het daarbij passende gedrag van de ouders en de factoren die hierbij een rol spelen. Inzicht in deze gedragsbepalers is, zoals in het CASI-model beschreven, essentieel om het beeldschermgebruik effectief en doelgericht te kunnen veranderen tijdens een interventie of campagne.
Onderzoek
Om het huidige beeldschermgebruik bij kinderen in kaart te brengen en te bepalen welke gedragsbepalers hierbij een rol spelen hebben we, in opdracht van het Nederlandse Oogfonds, onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek bestond uit drie opeenvolgende onderdelen die hieronder staan beschreven.
In het eerste gedeelte van het onderzoek maakten we het beeldschermgebruik bij kinderen inzichtelijk. Hiervoor gebruiken we een tweeledige aanpak. We begonnen met het houden van kwalitatieve interviews om een algemeen beeld te krijgen. Vervolgens gebruikten we de interviewuitkomsten als input voor het opstellen van een kwantitatieve vragenlijst. Deze vragenlijst werd via een panel bureau verspreid onder ouders.
Op basis van de verkregen inzichten uit de vragenlijst bepaalden we welke gedragsbepalers uit het CASI-model en welke situaties van beeldschermgebruik kansrijk en/of haalbaar lijken om op in te spelen in een eventuele vervolginterventie.
In het derde en laatste gedeelte van het onderzoek koppelden we de gedragsbepalers aan de daarbij passende gedragsstrategieën en technieken uit het CASI-model. We werkten deze strategieën en technieken uit tot een praktisch advies.
Resultaat
De resultaten en adviezen zijn verwerkt in een onderzoeksrapport. Het onderzoeksrapport kan door het Oogfonds worden gebruikt als beginpunt voor het ontwikkelen van passende vervolginterventies en campagnes die zich richten op het (veilig) beeldschermgebruik bij kinderen, om zo de ontwikkeling van myopie te verminderen en de huidige myopie trend tegen te gaan.
